Justitie : 'Bestuursverboden tegen frauduleuze ondernemers binnenkort makkelijker op te leggen en beter te controleren'

De commissie Economie van het federaal parlement keurde vandaag twee wetsontwerpen van minister van Justitie goed met betrekking tot het opleggen van bestuursverboden en de naleving ervan.

De wetsontwerpen moeten ervoor zorgen dat door een rechter uitgesproken bestuursverboden beter nageleefd en gecontroleerd worden en bestuursverboden ook makkelijker kunnen worden opgelegd. Er komt een centraal register voor bestuursverboden tegen 1 augustus.

Voortaan zal ook de curator, naast het openbaar ministerie en de schuldeisers, een bestuursverbod kunnen eisen via een verzoekschrift bij de ondernemingsrechtbank.

Strafrechters en ondernemingsrechters kunnen bij een veroordeling of in het kader van een faillissement een bestuursverbod uitspreken. Dit gebeurt bijvoorbeeld wanneer een failliete ondernemer kennelijk grove fouten heeft begaan die hebben bijgedragen aan het faillissement of indien een bedrijfsleider strafbare feiten pleegde die in verband staan met zijn of haar beroep of ambt.

De rechter neemt dit bestuursverbod op in een vonnis. Vervolgens worden deze bestuursverboden in het Belgisch Staatsblad bekendgemaakt. Ook de politie wordt op de hoogte gesteld en controleert of de persoon in kwestie nog bestuursfuncties uitoefent. Wie dit verbod overtreedt, riskeert een geldboete of een gevangenisstraf.

Desondanks stellen we vast dat malafide personen, bijvoorbeeld in de bouwsector, na verloop van tijd toch opnieuw een bedrijf oprichten of benoemd worden tot bestuurder. Dit wordt in de hand gewerkt door een gebrekkige controle op de verdere naleving van de bestuursverboden.

Deze staan dan wel in het Staatsblad, maar verspreid over de talloze publicaties. Ook de politie kan onmogelijk op elk moment nagaan of een bestuursverbod al dan niet gerespecteerd wordt. Het is bijgevolg moeilijk om gestructureerd controles uit te voeren op bestuursverboden.

Hierdoor kunnen burgers en andere bedrijven, die nietsvermoedend een contract afsluiten met iemand die eigenlijk een bestuursverbod heeft opgelopen, ernstige schade lijden en in de problemen komen.

Register bestuursverboden door iedereen raadpleegbaar

Minister van Justitie Vincent Van Quickenborne wil burgers en bedrijven beter beschermen tegen malafide ondernemers en frauduleuze bestuurders.

De minister werkte daarom een eerste wetsontwerp uit tot oprichting van het centraal register van bestuursverboden, een databank die door iedereen raadpleegbaar zal zijn. Hierdoor kan snel en eenvoudig worden gecontroleerd of iemand een verbod heeft om de functie van bestuurder, zaakvoerder, vaste vertegenwoordiger, dagelijks bestuurder, lid van een directiecomité, lid van een directieraad of vereffenaar uit te oefenen. Bij het oprichten van een onderneming of het benoemen van een bestuurslid zal de consultatie van het register door de notaris en de griffie van de ondernemingsrechtbank bovendien verplicht zijn.

De bestuursverboden, zowel in strafzaken als in burgerlijke zaken, moeten verplicht opgenomen worden in deze databank. Daarbij worden ook de persoonsgegevens, de begin- en einddatum van het verbod, het ondernemingsnummer waarvoor de veroordeelde handelde, de datum van de uitspraak en de gronden van het verbod opgenomen.

Eens het bestuursverbod verstreken is of ongedaan gemaakt door een rechter, wordt deze informatie verwijderd uit het register. Indien een faillissementsvonnis wordt opgeschort, moet deze informatie aan het register worden toegevoegd.

Bestuursverboden voortvloeiend uit burgerlijke zaken zullen volledig openbaar zijn. Om bestuursverboden in strafzaken te consulteren, moet men zich aanmelden met de applicatie itsme. Volgens het wetsontwerp moet het centraal register van bestuursverboden tegen 1 augustus 2023 operationeel zijn.

Het wetsontwerp van minister Van Quickenborne werd vandaag unaniem aangenomen door de commissie Economie van het federaal parlement. Het wetsontwerp wordt nu voorgelegd aan de plenaire vergadering van de Kamer. 

Sneller bestuursverboden opleggen

Een tweede wetsontwerp van minister Van Quickenborne dat vandaag (in eerste lezing) werd goedgekeurd in de commissie Economie betreft de omzetting van de herstructureringsrichtlijn. De wetswijziging voorziet dat niet enkel het openbaar ministerie en de schuldeisers een bestuursverbod kunnen eisen via een dagvaarding, zoals in de huidige situatie, maar ook de curator.

De curator is immers het best geplaatst, gezien diens rol in de afwikkeling van het faillissement, om te beoordelen of er kennelijk grove fouten zijn gebeurd. Om een bestuursverbod te eisen, zal de curator een verzoekschrift indienen bij de ondernemingsrechtbank. Dit wetsontwerp moet ervoor zorgen dat malafide ondernemers sneller een bestuursverbod opgelegd krijgen.

Na een tweede lezing in de commissie Economie wordt dit wetsontwerp eveneens voorgelegd aan de plenaire vergadering.

Vincent Van Quickenborne, minister van Justitie: “We willen burgers en bedrijven beter beschermen tegen malafide ondernemers en frauduleuze bestuurders. Bestuursverboden blijven te vaak dode letter omdat de controle erop ondermaats is. Dit zorgt ervoor dat malafide ondernemers en frauduleuze bestuurders nog meer slachtoffers kunnen maken. Met een eerste wetsontwerp willen we hier paal en perk aan stellen. Iedereen moet kunnen nagaan wie al dan niet een bestuursverbod opgelopen heeft. Zo krijgen de burgers en bedrijven meer bescherming.

Daarnaast zorgen we ervoor dat bestuursverboden sneller kunnen worden opgelegd door de procedure aan te passen. Ook de curator zal nu een verzoekschrift tot een bestuursverbod kunnen indienen bij de ondernemingsrechtbank. De curator is immers het best geplaatst, gezien diens rol in de afwikkeling van het faillissement, om te beoordelen of er kennelijk grove fouten zijn gebeurd.”